Dünya Sağlık
Örgütü’nün (WHO) 1999’da
yaptığı tanıma göre; çocuğun sağlık, büyüme ve gelişmesini olumsuz olarak
etkilenmesine neden olan her türlü fiziksel ve/veya duygusal, cinsel, ihmal
veya ihmale neden olacak ticari reklam amaçlı ya da diğer bütün etkileme
şekilleri de dâhil olmak üzere her türlü tutum ve davranışlara maruz
kalmasıdır.
FİZİKSEL İSTİSMAR
Bir
erişkinin itaati sağlama, cezalandırma ya da öfke boşaltma amacı ile elle
ve/veya aletle çocuğun vücudunun herhangi bir yerine iz bırakarak ya da
bırakmayacak şekilde şiddet uygulayarak çocuğa bir zarar verilmesidir. Bu
dövülme, yanma, ısırılma vb. yollarla olabilir.
DUYGUSAL İSTİSMAR
Çocuk ve ergenin kendisini (bedenini
ve kişiliğini) olumlu biçimde algılamasını, değerlendirmesini ve geliştirmesini
engelleyici her türlü olumsuz uyaranı kullanmayı, onu duygusal boyutta
etkileyecek her türlü davranışı sergilemeyi, kasten acı çekmesine neden olmayı,
zihinsel kötü muameleyi ve çocuğun duygusal iyi ruh halini tehlikeye atmayı
içeren davranışlar, duygusal istismar olarak ele alınmaktadır.
İHMAL
Çocuğun temel ihtiyaçlarının ve
bakımının (yiyecek, giyecek, ev, sağlık ve danışma) ana babası veya ona bakan
kişi tarafından yerine getirilmemesi olarak da tanımlanabilir.
CİNSEL İSTİSMAR
Çocuğun kendisinden en az 4 yaş
büyük bir kişi tarafından; çocuğun isteği olsun ya da olmasın, cinsel amaçlı
her türlü suistimal edilmesi (cinsel organlarının ellenmesi, müstehcen sözler
söylenmesi, cinsel fuhuşta kullanılması, çocuğa pornografik materyal
izlettirilmesi, teşhircilik vb.) cinsel istismar olarak ifade edilmektedir.
Ülkemizde ve dünyada kızlar
erkeklere oranla daha çok istismaredilmekte ve istismaredenler ise genellikle erkek ve çocuğun tanıdığı kişilerden oluşmaktadır. İstismarcıların
çoğunluğu 20-40 yaşları arasında erkeklerdir.
İSTİSMARIN ETKİLERİ
Çocukluk döneminde karşılaşılan istismar yaşantısı hangi istismar türü (fiziksel, duygusal, cinsel istismar ve ihmal) olursa olsun kişinin hem çocukluk döneminde hem de yetişkinlik döneminde bedensel, ruhsal, sosyal ve akademik başarısını olumsuz bir biçimde etkilemektedir. Bu yıkıcı etkilerden bir kısmı aşağıda belirtilmiştir.
Benlik saygısının azalması
|
İlaç ve madde bağımlılığı
|
Psikososyal travma
|
Kronik sağlık problemleri
|
Çalışamama durumu
|
Postravmatik stres
|
Öğrenme problemleri
|
Anhedoni (daha önceki mutlu olduğu aktivitelerden zevk alamaması)
|
Düşük okul başarısı
|
|
Sorunlarını şiddetle çözümleme
|
|
Suç davranışı gösterme
|
Çaresizlik ve umutsuzluk
|
Saldırgan davranışlar
|
Depresif ruh hali
|
Okuldan atılma
|
İçe kapanma
|
Okuldan kaçma
|
Öz kıyım girişiminde bulunma
|
Evden kaçma
|
Boy kısalığı
|
Anti-sosyal davranışlar
|
Hijyen azlığı
|
Tikler
|
HIV taşıyıcısı olma riski
|
Uyku bozukluğu
|
Çocuğun cildinde (çürük, sıyrık, yara, yanık ve haşlanma izi), İskelet
yapısında ya da iç organlarda (beyin travması, iç kanama ya da organların
yırtılması gibi) yaralanmalar.
|
Yeme bozukluğu
|
|
Cinsel ve kişisel ilişkiler kuramama
|
|
Kaygı bozuklukları
|
|
Konuşma bozukluğu
|
Yardım Alabileceğiniz
Birimler:
·
Baroların
Çocuk Hakları Komisyonları
·
Cumhuriyet
Savcılığı ve Çocuk Mahkemeleri
·
Çocuk
İzlem Merkezi (ÇİM)
·
Emniyet
Birimleri
·
Aile
ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü
·
Alo
183
·
Rehberlik
ve Araştırma Merkezi
ÇOCUKLARINIZA İSTİSMARDAN KORUNMA YÖNTEMLERİNİ
ÖĞRETİN
· Çocuğunuza ev adresinizi ve telefon
numaranızı öğretin. Kaybolursa kime başvurması gerektiğini öğretin.
· Tanımadığı kişilerden sakınması gerektiğini
öğretin.
· Çocuğunuzun halka açık yerlerde tuvalete
tek başına ve ebeveyni dışında biriyle gitmesine izin vermeyin.
· Arabada yalnız bırakmayın.
· Çocuğunuzun nerede olduğunu, daima bilin.
· Arkadaşlarını ve arkadaşlarının ailelerini
tanıyın.
· Çocuğunuza, kimlerin evine gidebileceğini
açıkça ve çok net söyleyin.
· Size ulaşamadığı takdirde nereye
gidebileceğini, hangi komşuda kalabileceğini öğretin.
· Çocuğunuz, biri ile bir arada olmak
istemiyorsa, o kişiden rahatsız oluyorsa, nedenini öğrenin. O kişi çok yakınınız
bile olsa.
· Kim olursa olsun, biri çocuğunuza
gereğinden fazla ilgi gösteriyorsa, bu duruma dikkat edin.
· Çocuğunuzla cinsellik hakkında konuşun,
vücudunun özel yerlerini anlatın.
· İyi dokunma ve kötü dokunma hakkında bilgi
verin.
· Biri çocuğunuza istemediği bir şekilde
dokunursa, hayır demesini, yardım istemesini öğretin.
· Çocuğunuzun gerçek ya da hayali korku ve
endişelerini azımsamayın, dikkate alın.
· Çocuğunuzu dinleyin, izleyin ve etkili bir
iletişim kurun.
· Sevginizi ifade edin, sarılın, öpün.
· Onu onayladığınızı ve kabul ettiğinizi
anlatın.
· Çocuğunuzla kaliteli – çocuğun da hoşuna
gidecek şekilde – zaman geçirin.
· Çocuğunuzun gereksinimlerini göz ardı
etmeyin, sağlayabilmek için çaba sarf edin.
ÖZEL
ALİM ANAOKULU
REHBERLİK
SERVİSİ